Ruggespraak VO

Wie kent hem niet, de rubriek Ruggespraak van het maandblad Onze Taal met grappige 'taalkronkels' uit de media? Speciaal voor Talent ontwikkelt Onze Taal maandelijks een Ruggespraak-rubriek voor het voortgezet onderwijs: Ruggespraak VO. Vier taalkronkels met korte opdrachten erbij om te behandelen in de klas. Hoe kun je de taalkronkels lezen? En wat betekenen ze dan?

Eetbare insecten

U gelooft niet dat individuele acties het verschil maken, zoals stoppen met vliegen en vlees eten?
Bron: interview in De Limburger

Wat voor woordsoort is vliegen in deze zin?

a. een zelfstandig naamwoord
b. een werkwoord

Beschouw jij een vlieg als een stukje vlees? En grotere insecten, zoals sprinkhanen?

Vegetariërs eten geen vlees, maar soms wel vis. Waarom is dat eigenlijk vreemd, als je weet dat het eerste deel van het woord eigenlijk het Engelse woord 'vegetable' is?

Zijn er vegetariërs in jullie klas? Of pollotariërs (eten alleen vlees van gevogelte)?
Of ovovegetariërs (eten geen vlees, maar wel eieren)?

Wat voor vlees hebben we in de kuip?

Slagerij Van der Tol
Eerste kwaliteit slagersvlees en vleeswaren
Bron: www.uwslager.nl

Rundvlees is vlees van runderen en varkensvlees is vlees van varkens; het gaat steeds om dierenvlees dat wordt opgegeten. Maar wat is slagersvlees?

Beschrijf ook het verschil tussen babyvoeding, borstvoeding en natuurvoeding.

Vlees of groente?

Melkveehouder Nico Miedema uit Heeswijk-Dinther voert onder meer resten van een aspergeteler aan zijn koeien.

Bron: Nieuwe Oogst

‘Resten van een aspergeteler’ betekent hier ‘overgebleven (stukjes) asperges’. Maar hoe kun je het ook opvatten?

Aan welke andere taalkronkel uit deze aflevering doet ‘resten van een aspergeteler’ denken?

Langslapers
Ruim een week slapen en dan is het D-Day voor Game of Thrones: dan kijk je de eerste aflevering van het laatste seizoen.
Bron: Ziggo.nl

Als iemand vol spanning uitkijkt naar iets leuks wat binnenkort gaat gebeuren, kun je tegen hem of haar zeggen: ‘nog één nachtje slapen’, ‘nog drie nachtjes slapen’ of ‘nog zeven nachtjes slapen’. Je bedoelt dan: het duurt nog het genoemde aantal nachten voor het zover is. ‘Nog een week/weekje slapen’ kan eventueel ook, maar door ‘ruim’ toe te voegen komt wel erg veel nadruk op het slapen te liggen. Wat lijkt daardoor bedoeld te zijn?

Er wordt gesproken over ‘D-Day’. Dat begrip is hier figuurlijk gebruikt in de betekenis ‘een belangrijke begindag’, maar oorspronkelijk verwijst het naar één specifieke dag in de geschiedenis, namelijk 6 juni 1944. Weet jij wat er toen gebeurde? Bekijk dit filmpje.

Onze Taal

De rubriek Ruggespraak VO op Talent Actualiteit wordt verzorgd door het Genootschap Onze Taal, een vereniging voor taalliefhebbers. Op de website www.onzetaal.nl en in het tijdschrift Onze Taal komen allerlei taalonderwerpen voorbij: taalontwikkeling, jongerentaal, goed en fout taalgebruik, puzzels en nog veel meer. De vereniging heeft ook een Taaladviesdienst, die vragen over spelling, grammatica en woordgebruik beantwoordt.