Dit is het weblog van Talent, de methode Nederlands voor het VO van uitgeverij Malmberg. Hier vindt u als docent tal van handreikingen om actualiteit in de klas te brengen: - Ruggespraak VO, taalkronkels met opdrachten, ontwikkeld in samenwerking met Onze Taal (verschijnt de eerste week van elke maand) - Actuele video's met opdrachten (verschijnt de derde week van elke maand) - Actuele leestaak met opdrachten bij Talent onderbouw 2e editie (vijf keer per jaar) U kunt in dit blog zoeken op thema of op niveau, leerjaar en hoofdstuk. Leuk én leerzaam om uw les mee op te starten of af te sluiten!
De Zuid-Hollandse plaats Oostvoorne is al een tijd in de ban van een mysterieuze wildpoeper.
Vraag vooraf
Het woord wildpoeper is niet zo bekend. Aan welk bekend woord doet het je denken?
Vragen bij de video
1 Welk probleem is gesignaleerd in Oostvoorne? 2 Waar doet het probleem zich voor? 3 Welke oplossing is er bedacht? 4 Wie heeft deze oplossing bedacht?
Spelen met taal
1 De eerste zin van het fragment is meteen dubbelzinnig. Op welke manier? 2 Er wordt behoorlijk om de hete brij heen gedraaid. Welke woorden worden gebruikt in plaats van 'poep' en 'poepen'? 3 Wat valt je op aan de beschrijving: 'het bankje waar ouderen hangen'? 4 Welke reacties kreeg de loodgieter op zijn wc-pot? Wat is er grappig aan die reacties? 5 Welk woord past het beste bij de actie van de loodgieter? A Het is een ludieke actie B Het is een laconieke actie C Het is een authentieke actie
Denemarken vond onze verkiezingen van 15 maart erg interessant. Zó interessant, dat ze hun nieuws in het Nederlands brachten!
Vragen bij het filmpje
Kijk en luister een aantal keer naar de video. Vat het nieuwsitem zo goed mogelijk samen. Welke informatie wordt gegeven?
Uitspraak
Je moet je best doen om het item goed te kunnen begrijpen. Dat heeft onder andere te maken met de manier waarop de Deense nieuwslezers het Nederlands uitspreken.
a. Met welke tweeklanken heeft de nieuwslezer moeite? (0:00-0:12)
b. Het woord 'verkiezingen' kent nogal wat varianten in deze video. Welke uitspraakvarianten hoor je voorbijkomen?
Grammatica - woordvolgorde
In de eerste 20 seconden zondigen de nieuwslezers twee keer tegen de woordvolgorde van de Nederlandse taal.
a. In welke zinnen?
b. Uit welke talen ken je de constructie die de nieuwslezers gebruiken? Geef een aantal voorbeelden.
Woordenschat
Mensen die Nederlands leren vinden het woord 'lekker' vaak lastig: het wordt voor van alles en nog wat gebruikt, maar je kunt er ook makkelijk fouten mee maken.
a. Hoe gebruik jij dit woord? Geef een aantal voorbeelden.
b. De nieuwslezeres sluit het item af met het zinnetje: 'Het was heel lekker'. Wat vind jij, goed gebruik van 'lekker' of 'niet?
c. Zoek op wat het Deense woord is voor 'leuk'.
Een taal leren
Met het toepassen van de juiste spelling en grammatica ben je er dus nog niet, als je een nieuwe taal wilt gebruiken.
a. Wat heb je door deze video geleerd over de aspecten van het leren van een andere taal?
In Bodegraven wordt een proef gedaan met speciale verkeerslichten voor smombies: de smartphone-zombies.
Vraag vooraf
Praat met een klasgenoot. Waar denk jij aan bij een 'smartphone-zombie'?
Bekijk het filmpje en beantwoord de vragen.
Vragen bij het filmpje 1 Welke definitie van een 'smombie' wordt in het filmpje gegeven? 2 Waarom werkt het nieuwe verkeerslicht overdag minder goed, volgens de jongen? 3 Veilig Verkeer Nederland vindt het idee voor de nieuwe verkeerslichten maar niets. Welk argument draagt de woordvoerster aan? 4 Met welk woord geeft de woordvoerster aan dat VVN de smartphone liever ziet verdwijnen uit het straatbeeld? 5 'Dat is de leeftijd', zegt een geïnterviewde mevrouw. Waar verwijst 'dat' naar? 6 Het filmpje wordt afgesloten met een uitdrukking, maar die wordt creatief gebruikt. Hoe luidt de oorspronkelijke uitdrukking? 7 Wat vind jij van een speciaal verkeerslicht voor smombies? Smombiegedrag
Praat met een klasgenoot. Vind je het woord 'smombie' goed gekozen? Leg uit waarom wel of niet.
Ben jij een smombie? Geef voorbeelden van smombiegedrag bij jezelf.
Heeft smombiegedrag gevolgen voor de maatschappij, volgens jou? Leg uit waarom wel of niet.
Voornaamwoorden
Bekijk je antwoord op vraag 2. Welke persoon gebruikt de jongen als hij het over zichzelf heeft?
Beïnvloedt het gebruik van die persoon de boodschap van de jongen?
Gebruik jij ook wel eens die persoon als je over jezelf praat?
Wat is een reden om dat wel en een reden om dat niet te doen?
Vlogger Willem reisde afgelopen week mee op een trein. Hij vond het zelf een vette actie, maar die mening deelt niet iedereen. De jongens van Ponkers geven hun mening.
Vragen bij het filmpje
1 Willems filmpje leverde hem twee dingen op. Noteer ze. 2 De jongens van Ponkers vinden Willems actie onverantwoord. Waarom? 3 Marthijn vindt de 'heisa'eromheen wel opgeblazen. Noem drie synoniemen voor heisa. 3b Hij maakt zijn zin niet af: 'Als er niets over gezegd was, ................' Maak zijn zin af. 4 Volgens de interviewer gaat het maken van filmpjes vooral over het krijgen van views en aandacht. Noah is het daar niet mee eens. Welke functie heeft YouTube volgens hem? 5 Wie bepaalt volgens Noah de grens voor wat wel en niet kan op YouTube? 6 De vloggerswereld is 'creatief, vrij en lucratief'. Wat betekent dat laatste woord, denk je? 7 De nieuwe Europese richtlijnen hebben drie doelen. Welke?
Spreken, kijken, luisteren - discussie
Voer een discussie over de volgende twee stellingen: 1 YouTube, Instagram en Facebook moeten de grens bepalen voor wat wel en niet mag. 2 Als vloggers geen prankfilmpjes maken, zijn er geen Europese richtlijnen nodig.
Gedicht - vormen van beeldspraak
Noah zegt: 'Deze wereld voelt als Wild West van de mediawereld.'
Welke vorm van beeldspraak gebruikt hij hier?
Leg uit wat hij ermee bedoelt.
Spelling - persoonsvorm
Volgens de directeur van Onlane is zijn bedrijf 'de nieuwe John de Mol van de toekomst.'
'Dus dat (beloven) nog wat....', zegt de interviewer.
Noteer de juiste vorm van (beloven) en leg uit hoe je aan je antwoord komt.
Woorden - Engelse woorden
In het stukje waarin de jongens van Ponkers worden geïnterviewd over hun werk, komen veel Engelse woorden voor. Leg uit wat de woorden editen, fixen, kicken en content betekenen en hoe ze gebruikt worden in de context.
Uit welke taal is 'een video schieten' afkomstig?
De Nederlandse tennisster Kiki Bertens blijft maar stijgen op de wereldranglijst. Ze haalde de halve finale van het bekende tennistoernooi Roland-Garros 2016.
Vraag vooraf
Ken je Kiki Bertens en heb je weleens iets gehoord/gelezen over haar prestaties?
Vragen bij het filmpje
1 'De wedstrijd staat op het bord, maar dan de eerste horde', zegt de presentatrice. Wat is een horde en wat bedoelt ze ermee in deze context?
2 De toeschouwers vinden de wedstrijd heel spannend! Welke uitdrukking gebruikt de presentatrice voor die spanning?
3 Helaas haalt Kiki de finale niet, maar 'mentaal'is ze enorm gegroeid, volgens een toeschouwer. Wat bedoelt hij met mentaal groeien?
3a Op wat voor manier kun je nog meer groeien? Geef een voorbeeld.
4 Volgens haar oude coach heeft Kiki behoorlijk wat 'barrières'moeten overwinnen. Welk ander woord voor barrière heb je eerder voorbij horen komen? Bedenk nog twee synoniemen.
5 Volgens de coach heeft Kiki een enorme 'drive', maar is ze daardoor ook 'faalangstig'. Wat valt je op aan zijn uitspraak van het woord 'drive'?
6 Leg eerst uit wat de woorden drive en faalangstig betekenen. Leg daarna uit hoe je faalangstig kunt worden van een enorme drive.
7 Kijk naar je antwoord bij 6. Heb jij dit ook weleens? Geef een voorbeeld.
Spelling - accent
Het woord barrière heeft een accent. Welk accent is dat? En waarom moet je het woord met dat accent schrijven?
Bedenk nog twee woorden met hetzelfde accent als in barrière.
Welke andere accenten ken je? Geef bij elk accent een voorbeeld.
Leenwoorden
Barrière en drive zijn leenwoorden. Wat is een leenwoord? Uit welke talen lenen we deze woorden?
De zanger Douwe Bob gaat Nederland vertegenwoordigen op het Eurovisie Songfestival.
Vraag vooraf
Wat weet je al van het Eurovisie Songfestival?
Kijk jij elk jaar naar het Eurovisie Songfestival?
Vragen bij het filmpje
1 Volgens Douwe moet je op een bepaalde manier een exhibitionist zijn om mee te doen aan het Songfestival. Hoe legt hij dat woord daarna uit? 2 'Een hit scoren in het buitenland is dus een stuk makkelijker.' Noteer het signaalwoord in deze uitspraak. Welk tekstverband wordt met dit signaalwoord aangeduid? 2b Hoe komt het dat je nu makkelijker een internationale hit scoort? 3 Welke invloed heeft de groep ABBA op de plaatselijke economie? Geef twee voorbeelden. 4 Douwe opent een pop-upcafé dat alleen tijdens het Eurovisie Songfestival open is. Op wat voor manier is dat een 'voorschot op een internationale carrière'?
Uitdrukkingen
Er worden in het filmpje diverse uitdrukkingen gebruikt. Noteer er minimaal vier. Leg uit wat ze betekenen in de context van het filmpje.
Woorden - betekenis van woorden
Als Douwe Bob zich op het podium gedraagt zoals in de oorspronkelijke betekenis van het woord exhibitionist, zal hij flink wat kritiek over zich heen krijgen. Leg dat uit.
Woorden - Engelse woorden
Tegenwoordig zie je veel pop-upconcepten: een pop-upstore, een pop-uprestaurant, een pop-upcafé.
Bedenk een Nederlands woord voor het concept 'pop-up'.
Ook in New York wordt Koningsdag gevierd, maar dan wel al op 24 april. Afgelopen zondag dus.
Vraag vooraf
Bespreek de volgende vragen met een klasgenoot. Vier jij Koningsdag? Wat ga je doen en met wie?
Vragen bij het filmpje 1 In de eerste 8 seconden van het filmpje zie je typisch Nederlandse dingen voorbijkomen. Noteer er zoveel mogelijk en vergelijk je lijstje met een klasgenoot. 2 De zeezeiler Luc Overtoom zegt: 'Het is alsof de tijd een beetje teruggaat...' Hoe legt hij dat uit? 2b In zijn verhaal gebruikt hij meerdere synoniemen voor aankomen. Welke? 3 Waarom wordt Koningsdag in New York al op zondag 24-04 gevierd? 4 Volgens Rob de Vos is Koningsdag 'een visitekaartje' voor Nederland in New York. Wat bedoelt hij daarmee? 5 Volgens Rob de Vos wil Nederland graag uniek zijn. Wat bedoelt hij daarmee? 5b Ben jij het eens met Rob? Leg ook uit waarom je dat vindt.
Woorden - uitdrukkingen
Luc Overtoom zegt: 'Hier aankomen op Koningsdag is alsof het rondje gesloten is.'
Welke uitdrukking bedoelt hij hier waarschijnlijk? Kies een antwoord en leg ook uit wat de uitdrukking betekent.
A Het cirkeltje is rond.
B Het cirkeltje is perfect.
C Het cirkeltje is gesloten.
Op een school in Delft moeten de leerlingen zich netjes kleden. Niet te bloot dus.
Vragen bij het filmpje
1 Hoe wordt het onderwerp van dit filmpje geïntroduceerd? 2 Op een school in Delft zijn kledingvoorschriften opgesteld. Twee leerlingen waren namelijk 'iets te zomers gekleed'. Zeg in je eigen woorden wat daarmee wordt bedoeld. 3 Scholen mogen kledingregels opstellen, maar alleen op twee voorwaarden. Welke? 4 Met welk argument verdedigt de school in Delft de ingestelde kledingregels? 5 Zijn er op jouw school kledingvoorschriften? En wat vind je van kledingvoorschriften op school?
Spreken, kijken, luisteren - Kijken
Wat valt je op aan de manier waarop de directeur 'iets te zomers gekleed waren' zegt? Vertel ook welke betekenis dat volgens jou heeft.
Spelling - leestekens
In de kledingvoorschriften van de Delftse school staat dat leerlingen zich moeten kleden volgens 'algemene normen'. Waarom staan die woorden tussen aanhalingstekens?
Gedicht - stijlfiguur
In de zin Twee leerlingen die iets te zomers gekleed waren staat een stijlfiguur. Welke?
Media Markt kwam een aantal dagen geleden met een nieuw product: de RFID S4.
Bekijk de foto, lees de onderstaande tekst en beantwoord de vragen.
Vragen bij de afbeelding 1 Wat is je eerste gedachte of gevoel bij het zien van de reclame van Media Markt? 2 Voor welk probleem is de RFID S4 een oplossing?
Beantwoord vraag 3, 4, en 5 samen met een klasgenoot. 3 Denken jullie dat het product veel gebruikt gaat worden in de toekomst? Leg ook uit waarom wel of niet. 4 Lees zin 3 in de eerste alinea nog eens. Wat vinden jullie verder gaan: een kind van 6 een mobiele telefoon geven, of bij hem of haar een chip implanteren. Leg ook uit waarom jullie dat vinden. 5 Wat maakt deze reclame betrouwbaar?
Lees de volgende zin zeer nauwkeurig en noteer je reactie. 6 De RFID S4 is gelanceerd op 01-04-2016.
Johan Cruijff, de grootste voetballer die Nederland ooit gekend heeft, is op 68-jarige leeftijd overleden aan de gevolgen van longkanker. Wie was hij?
Vraag vooraf
Praat met een klasgenoot. Wat weet je over Johan Cruijff?
Vragen bij het filmpje
1 Beschrijf de inleiding van dit filmpje en de verwachting die de inleiding wekt. 2 Maakt de rest van het filmpje die verwachting waar? Leg je antwoord uit. 3 De voetbalverslaggever noemt het doelpunt van Johan Cruijff fabuleus. Welk woord is synoniem?
A geweldig
B onwaarschijnlijk
C beeldschoon
Bespreek je keuze met een klasgenoot: waarom heb je het gekozen? 4 In Barcelona wordt Johan Cruijff onthaald als 'de verlosser'. Waarvan verlost hij Barcelona? 5 Welke sterke uitsmijter maakt het anti-rookspotje waar Cruijff in speelt zo effectief? 6 De Cruijffiaanse uitdrukking 'Elk voordeel heb een nadeel' is zeer bekend. Wat bedoelt hij er eigenlijk mee? 7 Cruijff wil Ajax naar een hoger plan tillen, maar trapt daarbij op zoveel tenen dat hij niet verder komt dan adviseur. Wat betekenen de schuingedrukte uitdrukkingen?
Spotje - persoonlijkheid en slogan
Dat roken slecht is, is allang geen geheim meer. Over alcohol wordt echter ook steeds kritischer gesproken: ook één glaasje is gevaarlijk.
Bedenk een spotje met een bekende Nederlander en een krachtige slagzin. Doel: mensen stimuleren geen alcohol te drinken.
Fans van de voetbalclub PSV hebben zich, voorafgaand aan de wedstrijd tegen Atletico, ernstig misdragen in Madrid (Spanje). In Europa is er enorme ophef over ontstaan.
Vragen bij het filmpje
1 Over welk gedrag van de PSV'ers is een Europese rel ontstaan? 2 Europa kijkt verbijsterd naar het gedrag van de PSV-fans. Vind je dit woord passend als reactie op het gedrag van de supporters? Leg je antwoord uit. 3 Welke woorden komen bij jou op als je de beelden bekijkt? Kies er drie. 4 Welk woord beheerst de discussie in Spanje? 5 Met welk spreekwoord probeert de supportersvereniging van PSV zich te verdedigen?
Woorden - woorden kiezen
Werk samen met drie klasgenoten. Noteer alle woorden die jullie hebben genoteerd bij vraag 3. Leg elkaar uit waarom je ze kiest. Kies samen drie woorden die het sterkst jullie gevoelens en gedachten bij de beelden weergeven.
Spelling - leestekens
Op welke twee manieren wordt in de vragen verwezen naar de fans van PSV?
Welke leestekens worden hier gebruikt en welke regels voor het gebruik hiervan ken je?
Dit jaar heeft ook een 29 februari. Het vorige jaar niet, en het volgende jaar ook niet. Waarom wordt één keer in de vier jaar een extra dag ingelast?
Vragen bij het filmpje 1 Moet je het woord baan in de eerste zin van het filmpje a) letterlijk, b) figuurlijk of c) letterlijk én figuurlijk opvatten? 2 Dat kunnen wij niet hebben..... Wát kunnen wij niet hebben? 3 Welk probleem ontstaat er na vier jaar? 4 Met welke slogan wordt de oplossing van Julius Caesar gepresenteerd? 5 Daarom zijn eeuwjaren geen schrikkeljaren, tenzij ze deelbaar zijn door 400, natuurlijk. Wat denk jij nu? Kies een antwoord. A Natuurlijk! B Wat is een eeuwjaar? C Waar gáát dit over?!
Fictie - begrip
Deze clip is gemaakt door Clipp Hanger. Welk begrip uit fictie herken je hierin?
Wat heeft dit begrip met de inhoud van het filmpje te maken?
Woorden - ik schrikkel, jij schrikkelt, ik heb geschrikkeld Schrikkel kennen we vooral in de combinatie met jaar - schrikkeljaar. Het woord betekent waarschijnlijk zoiets als 'een grote stap nemen' of 'overslaan'. Bedenk samen met een klasgenoot drie voorbeelden waarin je schrikkel als werkwoord gebruikt: schrikkelen. Woorden - lekker bezig
Het filmpjeeindigt met de zin: Dan ben je astronomisch bezig. Wat wordt hier bedoeld?
Bedenk met een klasgenoot (grappige) situaties waarin je biologisch, economisch, sociologisch en theologisch bezig bent.
